Gastblog | De keuze van Ronald Ockhuysen

SFA002013537

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spaarnestad Photo / Nationaal Archief / Leendert Blok

“Deze tulp is onafhankelijk. Hij staat rechtop en wekt met zijn paarse uiterlijk een krachtige, zelfverzekerde indruk. Dit is geen bloem om zomaar aan te spreken. Eerst belet vragen, en dan maar hopen dat de tulp tijd heeft.

Leendert Blok (1895-1986) maakte in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw talloze foto’s van bloemen. Tulpen, lelies, margrieten – alleen,  of in bosjes of bossen afgebeeld. Ook legde Blok bollenvelden vast.  In volle glorie. Een saluut aan de kracht van de flora.

Deze foto doet denken aan de stillevens van de schilder Jacobus Rotius uit de zeventiende eeuw: natuurgetrouwe en gedetailleerde weergaves van bloemen die los zijn gemaakt van hun natuurlijke omgeving. Bloemen werden in die jaren niet louter met liefde of een beleefdheidsgeschenk geassocieerd. Veel bloemenstillevens zijn een visuele vertaling van vanitas: ijdelheid of vergankelijkheid. Tulpen symboliseren dat extra sterk, omdat een beetje Nederlander sinds de tulpenmanie van 1637 weet hoe snel waarde kan verdampen.

Leendert Bloks tulp heeft extra zeggingskracht omdat de foto is gemaakt volgens het toen gloednieuwe autochroom-procédé. Met behulp van oranje, violet, en groen gekleurde aardappelzetmeelkorrels, die de fotograaf als een filter op een zwart-wit afbeelding op glas aanbracht, creëerde Blok een beeld dat als een kleurendia bekeken kon worden.

Dat deed hij met de zorgvuldigheid van een wetenschapper en het gevoel van een romanticus. Daardoor ontstijgt zijn nauw ingekaderde tulp het idee van vanitas. Bloks beeld is een pleidooi voor schoonheid en onafhankelijkheid. Dit is zowel een pasfoto van een bloem als een compositorisch meesterwerk. Wie elke dag een minuut naar deze foto kijkt, krijgt gegarandeerd een beter leven.”

Ronald Ockhuysen
Ronald Ockhuysen is adjunct-hoofdredacteur van Het Parool. Tussen 1994 en 2008 schreef hij voor De Volkskrant over film, toneel en media.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *